70
|
zzzz
z
zz
Putovanja
/ Travel
„A
rheologija je pri-
ča o izgubljenim
saznanjima koja
treba izučiti na
umetnički način
... ono što mi poimence pamtimo i
učimo, samo je mali odsečak ljud-
skog trajanja.“ Ova misao, koja se
savršeno uklapa u Uneskovu viziju
očuvanja svetske baštine, citat je iz
knjige koju je napisao Dragoslav
Srejović (1931–1996), srpski arheo-
log i akademik, najpoznatiji po ar-
heološkom otkriću Lepenskog vira,
mezolitskog lokaliteta u istočnoj
Srbiji, ali i brojnih drugih nalazišta,
među kojima je i Feliks Romulijana.
Arheološki lokalitet, upisan na
Uneskovu Listu svetske baštine
pod nazivom „Gamzigrad – Romuli-
jana, palata Galerija“, nekada je bio
utvrđena palata i memorijalni kom-
pleks rimskog imperatora Galerija.
Palatu je car podigao nakon uspe-
šnog pohoda na Persijance 298.
godine, a snažna utvrđenja koja je
okružuju simbol su njegove vojne
veštine. Sam naziv Romulijane aso-
cira na ime Galerijeve majke Romu-
le i mogao bi da znači „Romulina
vila“. Prema dr Srejoviću, međutim,
pridev
feliks
u nazivu mesta nije
bio puki dekorativni pridev, već je
služio jedino da označi svetu, slav-
nu i prosperitetnu prirodu bogova
ili careva. Simbolika je višestruka:
Galerijev prethodnik Dioklecijan
cara Galerija je nazvao novim Ro-
mulom, prema mitskom utemeljiva-
ču Rima. Galerijeva majka Romula,
sveštenica paganskog kulta, i sama
je dobila ime po Romulu. Prema
svemu tome, Galerijev kompleks
hramova i palata imao je tri glavne
svrhe – bio je mesto obožavanja
božanske ličnosti Galerijeve majke,
spomenik njegovim carskim podu-
hvatima, i uz to je bio luksuzna vila.
Kompleks sačinjavaju utvr-
đenje s palatom, objekti javne
namene, grobnice i mauzoleji na
obližnjem brdu. Prvi put Romulija-
nu spominje 1835. godine saksonski
grof Sigmund fon Herder u svom
putopisu „Rudarsko putovanje po
Srbiji 1835. godine“. Potom je ne-
koliko važnih istoričara i geologa
posetilo to mesto, a za Gamzigrad
se zainteresovao i austrijski arhe-
olog i putopisac Feliks Kanic koji
je rekao da je „Gamzigrad, jedan
od najlepših spomenika prošlosti
Arheološki lokalitet, upisan na
Uneskovu Listu svetske baštine pod
nazivom „Gamzigrad – Romulijana,
palata Galerija“, nekada je bio
utvrđena palata i memorijalni
kompleks rimskog imperatora
Galerija. Palatu je car podigao
nakon uspešnog pohoda na
Persijance 298. godine
e
The archeological site, added
to the UNESCO World Heritage
List under the name ”Gamzigrad-
Romuliana, Palace of Galerius”, was
a palace compound and memorial
complex commissioned by Emperor
Galerius in 298, after he won glory in
battle against the Persians.
Unutrašnjost Romulijane: primeri skulpturalnog ukrašavanja i gradnje od opeke
e
The interior of Gamzigrad-Romuliana: examples of brick construction and sculptural decorations
