32
|
z
z
zzzzz
Šta vam je na umu
/ What’s on your mind
Snaga intuicije
„Umetnik koji ne može da odredi tačnu distancu između sebe i
onoga što hoće da kaže – verovatno misaono nema talenta ili
sluha – ali ja bih to pre nazvao večnost duha. To što mi nazivamo
smislom ili talentom uveren sam nije retkost, ali ono što je zaista
teško i retko, jeste imati živu intuiciju, onu koja ima takvu snažnu
moć, koja je mnogo ranije stvorila svoje delo, negoli njegovu fizički
vidnu realizaciju. To je ono što nam liči na misteriju kada vidimo
čoveka koji nam začas reši komplikovane matematičke probleme.
Arhitekta koji u pećini vidi prvo pećinu, a ne prostor, sigurno nije
dobar arhitekta.“
e
The power of intuition
“An artist who cannot determine the precise distance between self
and what he wants to say – probably has no thoughtful talent or ear –
but I would rather call that eternity of spirit. I am convinced that that
which we call a sense or a talent is not rare, but what is really dif-
ficult and rare is to have a vivid intuition, one that has such a strong
power, that formed works much earlier than their materially visual
realisation. This is what appears to us as a mystery when we see a
man who instantaneously solves complicated mathematical problems
for us. An architect who first sees a cave in a cave, and not space, is
certainly not a good architect.”
ŠTA J E GOVORIO LUBARDA
/ WHAT LUBARDA SAID
zemlje u kojoj je živeo. Bio je to
umetnik sa verovatno najvišom
međunarodnom reputacijom od
svih sa ovih prostora, slikar koji je
još tridesetih godina prošlog veka
pojedinim slikama dostizao do
samih vrhunaca sopstvenog opusa,
ali koji je naročito istaknutu ulogu,
ne samo u umetničkom nego i u ši-
rem kulturnopolitičkom kontekstu
obezbedio znamenitom izložbom u
Beogradu 1951. godine, koju istorija
domaće moderne umetnosti bez
izuzetka smatra prelomnom.
„Ja sam ja i svet slikam po
svojoj volji. Uzburkam more, da se
zapeni kao šampanj. Rasklapam
bregove. Crvene stene kršnih
predela, plave senke u podne, žuti
strah smrti, beli krik galebova, sve
su to boje moje palete“, govorio
je slikar za koga je Lazar Trifuno-
vić rekao da je prvi koji je u naše
slikarstvo uneo vanvremensku
dimenziju i svoje slike pretvorio u
moderne metafizičke ikone.
– Lubardino slikarstvo je bilo
prelomno i po izborenom pravu za
slobodu umetničkog izražavanja, –
istakao je na svečanom otvaranju
Legata profesor dr Jerko Denegri,
vodeći srpski teoretičar i istoričar
umetnosti.
Denegri je naglasio i da je
Lubardina umetnost ne samo u
domaćem nego i u međunarod-
nom kontekstu bila prepoznata
kao specifična pojava i vrhunska
vrednost, o čemu svedoče njegovi
vrlo zapaženi nastupi i nagrade
na bijenalima u Sao Paolu 1953. i
Tokiju 1955, kao i niz samostalnih
izložbi u Parizu, Londonu, Rimu na
Bijenalu u Veneciji, između 1955. i
1960, kada o njemu pišu Žan Kasu,
Herbert Rid i Đulio Karlo Argan.
To je bio vrlo osetljiv istorijski
trenutak, kulminacija hladnog rata,
u kome je Lubardin rad odigrao
značajnu ulogu u afirmaciji kultur-
no-političkog statusa sopstvene
zemlje, što od svih tadašnjih likov-
nih umetnika valjda jedino on bio u
stanju tako efikasno da obavi.
Lubardino tadašnje slikarstvo
postalo je primer kako na duboko
proživljenim temeljima sopstvenog
pojedinačnog iskustva i kolektiv-
nog duhovnog nasleđa izgraditi
jedno u isti mah autohtono i u me-
đunarodna zbivanja pravovremeno
uključeno i visokovrednovano poi-
manje umetnosti.
„Oštre stene“, 1950,
ulje na lesonitu,
62,5x80,5 cm
e
Sharp Stones,
oil paint on a
wood-based panel,
62,5x80,5 cm
„Kleveta“, 1951,
pastel i tempera,
43x62 cm
e
„Execration“, 1951,
pastel and tempera
on paper
