80 | Kragujevac » Kragujevac RitamSrbije Rhythmof Serbia Kr agu j evac u srcu Šumad i j e Grad koji je gledao uspon Srbije Foto: depositphotos Tekst/Words: Jelena Pantović Fotografije/Photography: Depositphotos Stara prestonica Srbije, grad šarmantne arhitekture u stilu secesije, mesto slavne, ali i tragične prošlosti, Kragujevac nećete lako zaboraviti Veličanstvenamesta koja su svojom istorijom obeležila prethodne vekove, manastiri i crkve koji čuvaju pravoslavlje, gastronomija kojamami autentičnošću, apre svega ljudi i njihova gostoljubivost, učiniće vam ovaj kraj Srbije nezaboravnim. U Kragujevcu i Šumadiji uopšte ne treba žuriti, već lagano gustirati, osluškivati, istraživati, usporiti i uživati. Ime grada prvi put se pominje 1476. u turskim spisima, koji se danas čuvaju u Arhivu vlade Turske u Istanbulu. Turci su konačno napustili Kragujevac posle Drugog srpskog ustanka 1815, a prekretnica nastaje 1818, kada ga je knez Miloš Obrenović proglasio za prestonicu Srbije. Najznačajniji je kulturno-istorijski kompleks Milošev venac, koji obuhvata deo centralnog gradskog područja. Ovde se nalaze najznačajniji objekti izgrađeni u vreme kada je Kragujevac bio prva prestonica moderne srpske države (1818–1841), a ime je dobio po knezuMilošu, koji je Kragujevac proglasio za glavni grad tek oslobođene Srbije. Najznačajnije znamenitosti koncentrisane su na levoj i desnoj strani Lepenice, najveće reke u kragujevačkoj kotlini, duge oko 48 kilometara, čije obale u centru grada povezuju stari mostovi od armiranog betona, prvi te vrste u Srbiji. U neposrednoj blizini je i Knežev arsenal, jedinstvenvojnoindustrijski i arhitektonski kompleks uSrbiji i Evropi. Ova svojevrsna ambijentalna celina sastoji se od fabričkih zgrada i radionica sa kraja 19. i početka 20. veka. Proglašen je za kulturno dobro od velikog značaja 1979. godine. Crkvu je podigaoMilošObrenović 1818, a tu je zasedala skupština sve do izgradnje zgrade parlamenta 1859. Tako je 1835. tu usvojen prvi srpski ustav, poznatiji kao Sretenjski. Zvonik je 1907. projektovao Jovan Ilkić, čovek koji je zaslužan za zdanje Skupštine Srbije u Beogradu. U crkvi i dalje stoji stolica na kojoj je knez sedeo, uz srpski grb i mali turski turban ugraviran u naslon. U dvorištu je još jedna značajna zgrada – prva srpska skupština izgrađena 1859, u kojoj je Jovan Ristić, rođeni Kragujevčanin i veliki srpski diplomata, pročitao odluku Berlinskog kongresa da Srbija postaje – samostalna država. Muzej Stara livnica smešten je u zgradi Topolivnice iz 1882. godine i u sastavu je fabrike Zastava oružje. Ovo je najstariji sačuvani deo vojne fabrike, prve takve vrste u Kneževini Srbiji, a muzejski fond obuhvata 5.500 predmeta. Prostor pored muzeja danas se često koristi za snimanje filmova, a ovde se u junu
RkJQdWJsaXNoZXIy MzExMjc5