| 25 U podrumu današnje Gradske biblioteke nalazi se ulaz u Kalemegdansku tvrđavu. Ta, kako se sada zove Rimska dvorana, koja je prostor za izložbe i književne večeri, čuva temelje bedema i deo glavne kapije nekadašnjeg rimskog utvrđenja. Kastrum je podignut krajem 2. ili početkom 3. veka i u njemu je bila stacionirana jedna od najsposobnijih legija za odbranu od varvarskih napada, Flavija Feliks, a iskopine su pronađene kada je biblioteka renovirana osamdesetih godina prošlog veka. Oko tog vojnog logora razvijalo se naselje Singidunum, koje su Rimljani nasledili od Kelta. Rimski Beograd protezao se sve do zgrade Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu, gde su takođe pronađeni ostaci rimskog Beograda. Ovaj, u Gradskoj biblioteci atraktivan arheološki lokalitet živi ne samo od pogleda turista i znatiželjnika već i od generacija Beograđana, koji u Rimsku dvoranu dolaze po umetnost, da se kroz te imaginarne daljine lakše povežu sa zveckanjem rimskih oklopa i topotom konjanika davnašnjeg Singidunuma. VIA KARDO Trag antičkog Beograda pratimo i u najprometnijoj pešačkoj ulici u Beogradu. Naime, Knez Mihailova ulica je u vreme Rimljana bila Via Kardo, glavni prilazni put koji je vodio do Kalemegdanske tvrđave. U toj ulici, u prolazu koji spaja Knez Mihailovu sa Vasinom ulicom, izmeđumodernih izloga i metalnih arhitektonskih konstrukcija vide se predmeti iz perioda od 2. do 4. veka, koji su iskopani baš na tom potezu. Predmeti izloženi u vitrini, rimski nakit ili posuđe, svedoče o tome kako su ljudi tada živeli, baš kao što i bankomat koji se nalazi preko puta tih vitrina svedoči o tome kako mi danas živimo i kako novac „kujemo“. Ovaj nas prolaz podseća na to da smo mi samo trenutni korisnici ovog grada, prolaznici, kao što su bili i Rimljani pre nas. I da zato treba da pazimo šta ostavljamo! TERME NA PLATOU Na prostoru od Studentskog trga do platoa ispred Filozofskog fakulteta, u vreme dok su grad naseljavali Rimljani, bile su terme. Osim svoje osnovne funkcije javnog kupatila, za Rimljane su terme bile mesta susreta, druženja, poslovnih sastanaka, a neke su čak imale i svoje biblioteke. Da li se toga nekad sete i studenti Filozofskog i Filološkog fakulteta koji svakodnevno prolaze platoom, a koji su zatrpani knjigama i spiskovima literature, pa im je spa misaona imenica, to ne znamo, ali ovi ostaci termi svakako jesu kulturno nasleđe koje se svakodnevno koristi. Reč je o tri spojena zidića, takozvane apside u obliku potkovice, koji se naslanjaju na zgradu Rektorata. Terme, koje su sagrađene krajem 3. veka, otkrivene su 1968. i tada je otkopano osam prostorija koje pripadaju jednom ustaljenom tipu antičkih termi. Najveći deo termi bio je u Studentskom parku, ali je sedamdesetih godina odlučeno da budu zakopane, jer se tako najbolje čuvaju. Ostao je samo deo kod studenata, da Beograđanima bude živa lekcija iz arheologije i istorije grada. Raskrsnica Ulice cara Dušana i Ulice kralja Petra, koja se nastavlja na Dubrovačku, odredila je naziv čitavog kraja. „Dort jol“ na turskom jeziku znači četiri puta i to je raskršće bilo glavni trgovački centar evropske Turske jer je vodilo ka Istanbulu, Vidinu, Beču i Dubrovniku The junction of the streets named after Emperor Dušan and King Peter, which continues into Dubrovnik Street, determined the name of the entire neighbourhood. ‘Dort jol’ means four roads in Turkish, and this crossroads was the main shopping hub of European Turkey, as it led to Istanbul, Vidin, Vienna and Dubrovnik Tekst/Words: Željka Mrđa Fotografije/Photography: Mitar Mitrović Dubr ovač ka
RkJQdWJsaXNoZXIy MzExMjc5